Napoleon Bonaparte na kawie w Iwnie

Późną wiosną 1812 Napoleon odwiedził Poznań. Wódz przystępował do inwazji na Rosję, a Księstwo Warszawskie było ostatnią przyjazną przystanią w drodze na wojnę.

Mimo, że wizyta nie była wycieczką krajoznawczą, Bonaparte znalazł czas by wyrwać się z miasta i wypić kawę w urokliwych okolicznościach polskiej natury. Miejscem, które zdaniem polskich sprzymierzeńców było godne osoby Cesarza okazało się… Iwno.

– pisze Dorota Matyaszczyk w publikacji Szlaki dziedzictwa kulturowego w Wielkopolsce na przykładzie „Szlaku Napoleońskiego”.

Na decyzję o wyborze iwieńskiej wyspy – obok walorów krajobrazowych – wpływ mógł mieć jej oryginalny kształt przypominający charakterystyczny dla epoki, i samego Napoleona, kapelusz – tzw. bikorn.

– zauważa Maciej Knopkiewicz z serwisu Kroniki Kostrzyńskie.

Iwno w tym czasie należało jeszcze do Krzyckich. Ostatni z właścicieli zmarł bezpotomnie kilka lat wcześniej. Jego owdowiała małżonka wyszła ponownie za mąż za Józefa Lipskiego herbu Grabie, który był rotmistrzem kawalerii i generałem majorem milicji gnieźnieńskiej. Lipski był jednocześnie synem – wciąż żyjącego w tamtym czasie – nestora wielkopolskiej wojskowości generała Jana Lipskiego. Zaproszenie w iwieńskie progi było jak najbardziej prawdopodobne.

Rozdrapani przez zaborców Polacy upatrywali w błyskotliwym Cesarzu szansy na odzyskanie należnej pozycji na mapie Europy. Ogromny szacunek do Bonaparte był oczywistością dla każdego polskiego patrioty.

Wyprawa Napoleona na Moskwę była początkiem końca jego dominacji w Europie. Cesarz nie docenił znaczenia przestrzeni i klimatu Rosji. Wielka Armia licząca w czerwcu 400 tys. żołnierzy stopniała do 10% tej liczby. Genialna strategia już nie wystarczyła, by utrzymać kontynent na kolanach.

Klęska Napoleona odbiła się również na Kostrzynie, który został spalony przez rosyjskie wojska ścigające pobitą armię Bonapartego.

– pisze Kazimierz Matysek w Dziejach Kostrzyna.